Dat er dingen verschijnen komt door de oneindige pure kennis van bewustzijn, uitgedrukt door de potentiële kracht māyā, en gemanifesteerd in en als īśvara.

Let op: Illusie betekent niet, het bestaat niet. Illusie betekent het is niet het object op zich dat ik zie, maar onveranderd bewustzijn, mijzelf. De meest accurate definitie is: De verandering van bewustzijn in een verschijning, die geen echte verandering is. Het is een schijnverschijning, of onechte transformatie. Het wordt gebruikt om schijnbare veranderingen van de oorzaak (kāraṇa) ‘bewustzijn’ in het effect (kārya) ‘objecten’ uit te drukken, terwijl bewustzijn niet werkelijk verandert. Vandaar de titel ‘oorzaakloze oorzaak (nirmitta nirmāṇa kāraṇa)’, voor brahman-bewustzijn, dat dus zelf-existerend is of zelf-manifesterend (svayambhū).

Vivarta betekent dus 'vals’ of ‘schijnbaar’.

Vivarta upādāna kāraṇa is een materiële (upādāna) oorzaak (kāraṇa) waarin een andere vorm wordt aangenomen zonder dat de oorzaak bewustzijn intrinsiek van aard veranderd. Alle objecten zijn vivarta, schijnbaar, omdat bewustzijn geen zelfstandig object wordt, dit lijkt slechts zo.

Dit in tegenstelling tot pariṇāma upādāna kāraṇa, waarbij veranderingen in de schijnbare transactionele (vyāvahārika) wereld onomkeerbaar zijn. Zoals melk die gekarnd wordt in kaas. Op werelds niveau is alles een grote brei onomkeerbare verandering. Van de symbiose van ei en cel tot grijsaard, tot zijn of haar sterfbed. Schijnbare verandering is onomkeerbare verandering. Op waarlijk niveau is er geen enkele verandering. Van werkelijk niveau naar werelds niveau lijkt er dus verandering op te treden, maar deze is slechts schijn (vivarta). Zo kijkt de jñānī (kenner).

Dit blijkt ook uit diepe slaap. Elke nacht vallen we terug op de ervaring van bewustzijn zonder objecten. Terug bij af, heerlijk bij onszelf, in het holletje van oneindigheid. Omdat het een gereflecteerde ervaring is in de potentiële mind die afgeschakeld is, is slaap helaas tijdelijk.

Maar het blijkt nog beter uit de stille getuige, die immer zelf-evident aanwezig is als het bewustzijn (van alles of niets).